عبرتها وتجارب برجام و بایدها و نبایدهای پیش‌رو؛از نگاه مقام معظم رهبری

یک‌سال از مرحله اولیه توافق هسته‌ای می‌گذرد، «جمهوری اسلامی تعهّدات خودش را انجام داد، [ولی‌] آن طرفِ بدقولِ بدعهدِ بدحساب دارد دبّه میکند 95/3/14» این بدعهدی و خدعه امریکایی‌ها در ماجرای برجام و سر باز زدن آنها از عمل به تعهداتشان، آن‌هم در شرایطی که جمهوری اسلامی همه پیش‌پرداختهایش را انجام داده است، اگرچه «خسارت محض 95/1/1» است اما تجربه مغتنمی را نیز برای ملت ایران رقم زده است. البته «خیلی‌ها قبل از این تجربه هم میدانستند امّا بعضی هم که نمیدانستند، حالا بدانند: در هر زمینه‌ی دیگری هم که با آمریکا شما بحث و مجادله کنید، شما کوتاه بیایید، تنازل کنید، باز او نقش مخرّب خودش را حفظ خواهد کرد؛ در همه‌ی زمینه‌ها: بحث حقوق بشر، بحث موشک، بحث تروریسم، بحث لبنان، بحث فلسطین؛ در هر قضیّه‌ای که شما به فرض -که البتّه محال است- از اصول خودتان، از مبانی خودتان کوتاه بیایید، صرف‌نظر بکنید، بدانید او کوتاه نخواهد آمد.95/3/14»

1.  در این شرایط، «برنامه‌ی دشمن این است که توانمندی‌های جمهوری اسلامی را متوقّف کند؛ یا از بین ببرد یا اقلاًّ از رشد آنها جلوگیری کند. 95/3/25» و راهبرد تبلیغاتی دشمن در پیاده کردن نقشه خود نیز انتقال این منطق در میان مردم و نخبگان جامعه است که «در قضیه‌ی هسته‌ای توافق شد و اسم این را گذاشتیم "برجام"؛ برجام دیگری در قضایای منطقه، برجام دیگری در قضایای قانون اساسی کشور؛ برجام 2 و 3 و 4 و الی‌غیرذلک بایستی به‌وجود بیاید تا ما بتوانیم راحت زندگی کنیم. 95/1/1»  
اما تجربه روشنگر برجام، موجب عقیم شدن نقشه دشمن شده و نشان داده که «اگر حتّی در مسئله‌ی هسته‌ای هم همان‌جور که آنها دیکته میکنند ما پیش برویم و قبول کنیم دیکته‌ی آنها را، باز هم حرکت مخرّب آنها و تحریمهای آنها برداشته نخواهد شد... چون با اصل انقلاب مخالفند. 93/11/29»
2.  البته در برجام خلل و فرجی وجود دارد که «اگر این خلل‌وفُرَج بسته میشد، معایب کمتر میشد یا منتفی میشد. 95/3/25» همچنین پس از برجام نیز چارچوبهای مهمی تعیین شد که اگر آن موارد نیز به دقت رعایت می‌شد، اکنون طرف مقابل به سادگی نمی‌توانست از عمل به تعهداتش شانه خالی کند. مانند لزوم گرفتن تضمین «کتبی از رئیس‌جمهور آمریکا» زیرا «پذیرش مذاکرات از سوی ایران اساساً با هدف لغو تحریمهای ظالمانه‌ی اقتصادی و مالی صورت گرفته است و اجرائی شدن آن در برجام به بعد از اقدامهای ایران موکول گردیده، لازم است تضمین‌های قوی و کافی برای جلوگیری از تخلّف طرفهای مقابل، تدارک شود، که از جمله‌ی آن اعلام کتبی رئیس‌جمهور آمریکا و اتّحادیه‌ی اروپا مبنی بر لغو تحریمها است. 94/7/29»

3. اما اکنون و پس از مواجه شدن با بدعهدی‌های طرف مقابل، نباید به صرفِ اندوختن تجربه‌ای البته بس ارزشمند اکتفا کرد، بلکه در مرحله حساس فعلی  براساس شروط نه‌گانه رهبر انقلاب در سند صیانت و سایر بیانات ایشان در این زمنیه چند وظیفه بر عهده مسئولان قرار دارد:
اول؛ حفظ و افزایش اقتدار از یک‌سو و متوقف کردن طرف مقابل با استفاده از این توانایی‌ها از سوی دیگر: «در مقابل خطاهای آنها و کارشکنی آنها، ما بایستی توانایی‌هایمان را حفظ کنیم... ما با قدرت علمی و فنّاوری خودمان بود که آنچه از آمریکایی‌ها توانستیم بکَنیم در این قضیّه، کندیم؛ یعنی اگر توانایی بیست درصد نبود، اگر توانایی ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته نبود، قطعاً نمیتوانستیم آنها را وادار کنیم به اینکه این چند هزار سانتریفیوژ را از ما قبول بکنند و بپذیرند و بهانه‌گیری نکنند؛ به‌خاطر آن اقتدار بود. این اقتدار اگر از بین برود، فشار آن‌طرف زیاد خواهد شد، هرچه این اقتدار بیشتر شد، قدرت این‌طرف برای فشار آوردن به طرف مقابل بیشتر خواهد شد؛ بنابراین این را باید حفظ کنیم. 95/3/25»

دوم؛ انجام تمام اقدامات ممکن در مقابل کارشکنی‌های امریکا و دنبال کردن جدی مسئله: دولت «در برابر کارشکنی‌های آمریکا هر کاری که میتوانند انجام بدهند. 95/3/25» «پیگیری حقوق پایمال‌شده‌ی ملت ایران به علت تحریم‌ها، در دستور کار قضائی قرار گیرد.95/4/9»

سوم؛ «حفظ هوشیاری نسبت به نیّات خصمانه‌ی دولت آمریکا 94/7/29» و نپذیرفتن تحمیل و افزون‌خواهی‌های طرف امریکایی؛ « این توقّعاتی را که آنها در زمینه‌ی الیاف کربن که در سانتریفیوژها به کار میرود... مطلقاً قبول نکنید، زیر بار نروید. مدام افزون‌خواهی هم میکنند؛ حالا این همه پیش‌پرداخت ما داده‌ایم. 95/3/25»

چهارم؛ پرهیز از توجیه تخلفات طرف مقابل: «مدام نگوییم تحریمها برداشته شده؛ نه، مسئله‌ی معامله‌ی بانکها حل نشده و بانکهای بزرگ معامله نمیکنند... این طرف آمریکایی این گناه بزرگ را انجام داده، این تخلّف بزرگ را کرده؛ نباید توجیه کنیم کار آمریکایی‌ها را. 95/3/25»

پنجم؛ دقت و مراقبت بیشتر هیئت نظارت بر برجام در دفاع از منافع ملی: «توقّع من از هیئت نظارت این است که دقّت بیشتری بکنند، مراقبت بیشتری بکنند و واقعاً هر نقطه‌ای را که احساس میکنند طرف مقابل در آن نقطه دارد خیانت میکند و بد عمل میکند، آنچه را وظیفه‌ی دفاع از منافع ملّی است انجام بدهند. 95/3/25»

و در یک کلام؛ «همین‌طور که معروف است "حق گرفتنی است"، آن هم از گرگی مثل آمریکا؛ باید از دهنش بیرون کشید؛ این‌جوری نیست که او بیاید دو دستی تقدیم کند. تا وقتی که حالا به‌طور کامل نقض نکرده‌اند ما هم نقض نمیکنیم لکن در مقابل خطاهای آنها و کارشکنی آنها، ما بایستی توانایی‌هایمان را حفظ کنیم. 95/3/25».